بررسی Intel Iris Xe Graphics

Iris Xe چیست؟

Iris Xe نام گرافیک یکپارچه جدیدی است که در تراشه های جدید لپ تاپ نسل 11 شرکت اینتل تعبیه شده است. اینتل اعلام کرده است که Iris Xe در پردازنده های Core i5 و i7 گنجانده خواهد شد. پردازنده هایی مانند Core i7-1185G7 و Core i5-1135G7 این گرافیک را ارائه میدهند، همانطور که در این خلاصه از تراشه های جدید مشاهده می کنید:

اگر ادعای اینتل درست از آب در بیاید، گرافیک یکپارچه پردازنده های نسل 11 ” تایگر لیک ( Tiger Lake )” می تواند برای همه کاربران تجربه دلچسبی از گیمینگ با کیفیت اچ دی فراهم نماید و این موضوع بسیار مهمی است.

در عین حال پردازنده های Tiger Lake Core i3 با Intel UHD Graphics سازگار خواهند بود. (ما در اینجا بر روی عملکرد گرافیکی تمرکز کرده ایم ، بنابراین برای یک بازبینی گسترده تر در مورد اطلاعیه ها و جزئیات پردازنده ، به پوشش کلی Tiger Lake مراجعه کنید.)

در معرفی Iris Xe ادعاهای بزرگی در مورد سطح کارایی در مدل های 3 بعدی مطرح شده که این تراشه ها عملکرد گرافیکی نسل قبلی را تقریبا دوبرابر می کنند. اگر این ادعا درست باشد، شاهد پیشرفت های شگرفی در توانایی گرافیک های یکپارچه برای گیمینگ در لپ تاپ های باریک و سبک و عمومی خواهیم بود.

بیایید به نمودارهای میله ای اجتناب ناپذیر برویم ...

برای مبتدیان ، جدول زیر ادعاهای اینتل در مورد عملکرد سه بعدی Core i7-1185G7 و گرافیک Iris Xe را از طریق عناوین مختلف در 1080p نشان می دهد:

همانطور که می بینید، گرچه گرافیک Iris Xe در بازی هایی که AAA طبقه بندی می شوند (یعنی ناشر مشهور دارند و پرهزینه هستند) به 60  فریم بر ثانیه (fps) نمی رسد ولی در بازی های معمولی تر (بخصوص بازی های مولتی پلیر رقابتی) به نرخ فریم واقعی قابل بازی دست پیدا کرده است. این بازی ها با تنظیمات گرافیکی حداکثری اجرا نشده اند (اینتل در جای دیگر گفته که تنظیمات “متوسط” معیار این نمایش بوده است) اما در حقیقت نمایانگر بازی های واقعی و محبوب با کیفیت full HD (1080×1920 یا همان 1080 p) هستند.

در قسمت سمت راست نمودار هم بازی هایی با نیازهای گرافیکی کمتر هستند که طرفداران بسیاری دارند. اگر گیمرها بتوانند counter strike: Global Offensive  یا league of legends را با 100 فریم بر ثانیه بر روی لپ تاپ های رومزه سبک و باریک بازی کنند، می توان آن را تحولی چشمگیر در دنیای گیمینگ نامید. البته خود ما هم باید بعد از دستیابی به لپ تاپ های تایگر لیک با گرافیک های Iris Xe این بنچمارک ها در عملکرد 3 بعدی را تایید کنیم.

اگر این اعداد درست باشند، گرافیک های یکپارچه جدید برای کسانی که لپ تاپ های گیمینگ با گرافیک مجزا ندارند یا از پس خریدش برنمی آیند، هدیه بزرگی خواهد بود که دسترسی لپ تاپ های معمولی را به محبوب ترین بازی های موجود فراهم می کند. این قابلیت به بازی هایی مانند valorant که بازیکن محور و تا حدودی کم طرفدار بوده و جلوه های گرافیکی آنچنانی ندارد، این میدان را می دهد تا قسمت بیشتری از بازار را از آن خود کنند و با نرخ 60 فریم بر ثانیه یا بیشتر، گیمرها را هیجان زده کنند.

Iris Xe پردازنده ای است که درون پردازنده ساخته شده است. اما لپ تاپ های که قرار است توسط این گرافیک یکپارچه جایگزین شوند، هم اکنون از چیپ های گرافیکی پایین رده ای مانند Geforce MX به عنوان بازوی گرافیکی بهره می برند. همین موضوع است که نمودار دوم را جذاب تر می کند:

** گویا Iris Xe می تواند عملکردی مشابه یا بهتری از پردازنده گرافیکی GeForce MX350 Nvidia داشته باشد. **

این گرافیک قطعا مجزا و پایین رده به حساب می آید، اما در گذشته به این نتیجه رسیده ایم که گرافیک های سری Geforce MX به مراتب برتر از گرافیک های یکپارچه پیشین عمل کرده اند. در جدول زیر می توانید نرخ فریم دقیق را مشاهده کنید:

گرافیک ایریش ایکس ای اینتل در این رقابت برنده مطلق نیست، اما این دو مدعی در قسمت هایی پیروز شده و قسمت هایی را نیز بازنده بوده اند. این رقابت با در نظر گرفتن اینکه یکی کارت گرافیک مجزاست و دیگری نیست، تحسین برانگیز است.

مقایسه رو در رو دیگری که اینتل ارائه کرده مربوط به گرافیک های یکپارچه رادئون از کمپانی رقیب یعنی AMD است. نمودار زیر نشان دهنده تقابل رو در رو دو گرافیک یکپارچه اینتل و AMD باز هم در عناوین مختلفی از بازی هاست که از پردازنده های i7 1185G7 تایگر لیک Tiger Lake با گرافیک جدید Iris Xe و RYZEN 4800U به ثبت رسیده است.

اینتل همچنین ادعای عملکرد بهتری نسبت به RYZEN را در هنگام جریان بازی خود بصورت دمو دارد. این مورد برای آزمایش کردن دشوارتر است، اما ویدئویی نمایش داده شده که با استفاده از گرافیک جدید اینتل در حین بازی کردن COUNTER STRIKE : GLOBAL OFFENSIVE و استریم کردن آن در پلتفرم DISCORD به وسیله نرم افزار OSB در لپ تاپ های سبک و باریک ، نرخ فریم حدود 2 برابر افزایش یافته است. با این اتفاق احتمالا تعداد افرادی که می توانند بدون لپ تاپ گیمینگ یا سیستم دستکتاپ با گرافیک مجزا استریم کنند هم افزایش خواهد یافت. اما اگر بازیکن های جدیدی را وارد میدان کند که فقط به سیستم تایگر لیک  ( Tiger Lake ) دسترسی داشته باشند، این یک برد است.

دوران طلایی جدیدی برای گرافیک های یکپارچه در راه است؟

اینتل با نمایش قدرت گیمینگ و بهبود عملکرد کلی گرافیک های یکپارچه با پردازنده های جدید Tiger Lake، این نکته را خاطر نشان کرد که تعداد هسته و رشته ها تنها عامل موثر برای معیارسنجی پردازنده نیستند. این موضوع رقابت با سازنده پردازنده رقیبش یعنی AMD را جنجالی تر می کند، زیرا این کمپانی مدت زیادی است که روی تعداد هسته و رشته بیشتر ( به عنوان عملکرد کلی بهتر و قدرت بیشتر) در پردازنده هایش مانور می دهد. اما در زمینه گیمینگ، با مزیت هایی که اینتل در مورد بهینه شدن هوش مصنوعی در پردازنده اش قول داده است، این کمپانی در حال محکم کردن جای پای خود در رقابت است.

با استناد به این بررسی، Iris Xe قرار است قدم محکمی در مسیر شکوفایی گرافیک های یکپارچه با پردازنده بردارد. پروژه Xe قرار است چندین مسیر را در پیش بگیرد و باید دید که آیا این غول چیپ سازی می تواند به سراغ تولید گرافیک های مجزا برای دستگاه های قابل حمل نیز برود یا خیر. اما در حال حاضر عملکرد احتمالی گیمینگ با لپ تاپ معمولی آن هم با کیفیت p1080 خودش تحولی بزرگ خواهد بود.

در پایان باید یاد آور شد که Iris Xe Max نخستین پردازنده‌ی گرافیکی مجزای معماری Xe اینتل است که برای لپ ‌تاپ‌ طراحی شده و چهار گیگابایت حافظه‌ی گرافیکی مستقل دارد.

معماری Xe اینتل مخصوص پردازنده‌های گرافیکی است و تفاوت‌هایی محسوس با نسل‌های قبلی دارد. اینتل به‌تازگی محصول جدیدی بر پایه‌ی این معماری معرفی کرده است که Intel Iris Xe Max نامیده می‌شود. Iris Xe Max نخستین پردازنده‌ی گرافیکی مجزای مبتنی ‌بر معماری Xe است که به‌طور ویژه برای لپ ‌تاپ ‌های باریک و سبک‌وزن ساخته شده و به‌همین دلیل نباید انتظار قدرت گرافیکی زیادی از آن داشته باشید اما در عین حال کارآمد است.

پردازنده‌ی گرافیکی مجزای اینتل مزیت ویژه‌ای دارد؛ Iris Xe Max می‌تواند وظایف کاری را با پردازنده‌ی گرافیکی مجتمع (iGPU) تراشه‌ی دستگاه به‌ اشتراک بگذارد تا قدرت گرافیکی دستگاه، ترکیب قدرت پردازنده‌ی گرافیکی مجزا و پردازنده‌ی گرافیکی مجتمع باشد.

Iris Xe Max محصولی آشنا به ‌نظر می‌رسد. این پردازنده‌ی گرافیکی به ‌لحاظ فیزیکی همان پردازنده‌ی گرافیکی مجتمع به‌کاررفته در جدیدترین نسل از تراشه‌های اینتل یعنی خانواده‌ی تایگر لیک (Tiger Lake) است. البته Iris Xe Max به‌عنوان نسخه‌ی مجزای پردازنده‌های گرافیکی مجتمع اینتل، به‌جای فرکانس ۱۳۵۰ مگاهرتز از فرکانس پردازشی ۱۶۵۰ مگاهرتز استفاده می‌کند و چهار گیگابایت حافظه‌ی گرافیکی (VRAM) مستقل دارد. 

اینتل می‌گوید کارت گرافیک مجزای Xe Max به‌طور ویژه برای کسانی کاربرد دارد که مشغول تولید محتوا هستند و مزیت‌هایی خاص برای آن‌ها به ‌همراه می‌آورد. در همین وظایف کاری است که قابلیت به‌اشتراک‌گذاری قدرت با نام Deep Link که توسط اینتل طراحی شده است به کار می‌آید.

قابلیت Deep Link به پردازنده‌ی گرافیکی مجتمع تراشه‌های اینتل امکان می‌دهد شماری از وظایف کاری ساده را پردازش کنند تا وظیفه‌ی پردازش‌های گرافیکی اصلی و سنگین‌تر بر عهده‌ی Xe Max باشد. قابلیت Deep Link همچنین سیستم تحویل انرژی دستگاه را مدیریت می‌‌کند تا انرژی کافی و بهینه‌ به دو پردازنده‌ی گرافیکی و پردازنده‌ی مرکزی ارائه شود. 

مقایسه‌ی Iris Xe Max با پردازنده‌ی گرافیکی مجتمع Iris Xe تراشه‌های تایگر لیک

اینتل ادعا می‌کند دو پردازنده‌ی گرافیکی مورد بحث (Xe Max و پردازنده‌ی گرافیکی مجتمع تراشه‌های تایگر لیک) می‌توانند وظایف کاری مبتنی ‌بر هوش مصنوعی (AI) را حدودا هفت برابر سریع‌تر از پردازنده‌ی گرافیکی مجزای Nvidia GeForce MX350 پردازش کنند. GeForce MX350 که در بنچمارک گیک‌بنچ ۵ امتیاز ۱۳٬۸۳۲ کسب کرده است، ۶۴۰ واحد سایه‌زن دارد و از دو گیگابایت حافظه‌ی گرافیکی GDDR5 استفاده می‌کند.

بر اساس گفته‌های اینتل، ترکیب موتورهای انکُدینگِ دو پردازنده‌ی گرافیکی یادشده باعث ایجاد سیستمی جدید می‌شود. اینتل می‌گوید به‌ لطف Hyper Encode، سیستم مجهز به Xe Max و پردازنده‌ی تایگر لیک می‌تواند فرایند انکدینگ را ۷۸ درصد سریع‌تر از Nvidia RTX 2080 Super Max-Q انجام دهد. 

بازگشت رسمی اینتل به بازار کارت‌های گرافیک مجزا خبری هیجان‌انگیز است و قطعا هرچه زمان بگذرد، حضور پررنگ‌تری در این بازار خواهد داشت. مدتی پیش اعلام شد اینتل روی کارت گرافیک Xe-HPG با رهگیری پرتو و پشتیبانی از حافظه GDDR6 کار می‌کند؛ Xe-HPG قرار است کارت گرافیک بسیار قدرتمندی باشد.

انتظار داشتیم اینتل نخستین کارت گرافیک مجزای معماری Xe را به‌عنوان کارت گرافیکی پرقدرت معرفی کند؛‌ اما Xe Max با انتظارات‌مان تفاوت دارد. اینتل اعلام کرده است نسخه‌ی دسکتاپ پردازنده‌ی گرافیکی جدیدش را در نیمه‌ی نخست سال آینده‌ی میلادی عرضه می‌کند.