شرکت کوالکام چندین سال است که در زمینه ساخت پردازنده برای گوشی های موبایل فعالیت می کند و جزء شرکت های قدرتمند این حوزه میباشد و افرادی که به حوزه گوشی های هوشمند و اخبار آن علاقمند هستند حتما بارها نام این شرکت را شنیده اند. تا به امروز خیلی ها این سوال را داشتند که چرا شرکت کوالکام برای رایانه پردازنده طراحی نمی کند و خب بالاخره کوالکام پس از تحلیل و بررسی به این عرصه وارد شد و دست پر هم آمد تا اینتل و ای ام دی را به چالش بکشد. بخاطر سابقه خوش این شرکت سریعا شرکت های تولید کننده لپ تاپ مانند دل، سامسونگ، مایکروسافت و اچ پی که از بزرگان این رشته هستند به سمت استفاده از این پردازنده ها برای رایانه های تولیدی خود رفتند و برای مثال اچ پی بخش بزرگی از لپتاپ های جدیدش که سری OmniBook نام دارد را به این پردازنده ها مجهز کرده است.

تلاش های مایکروسافت اکنون با عرضه تراشه‌های Snapdragon X Elite و X Plus کوالکام نتیجه داده و ویندوز بر روی Arm به یک پلتفرم کاربردی تبدیل شده است. مایکروسافت برای ایجاد هماهنگی بین ویندوز و سی پی یو های مبتنی بر معماری Arm وقت زیادی صرف کرده است تا بهترین و بهینه ترین کارایی را کاربر بتواند دریافت کند و این مورد هر روز در حال بهتر شدن هست.

این رقابتی‌ترین موقعیتی است که مایکروسافت توانسته در زمینه قیمت، عملکرد و عمر باتری در برابر مک‌بوک‌ها ایجاد کند. اگرچه تراشه‌های Snapdragon کوالکام در تمام بنچمارک‌ها تراشه M3 اپل (با پردازنده هشت هسته‌ای و GPU ده هسته‌ای) را شکست نمی‌دهند، اما می‌توانند اینتل و AMD را وادار کنند که برای مقابله با یک رقیب جدید، این بار در زمین بازی خودشان، تلاش بیشتری کنند.

تمرکز بر بهره‌وری انرژی

در چند سال گذشته، سازندگان لپ‌تاپ به افزایش بهره‌وری انرژی (و در نتیجه عمر باتری) بدون قربانی کردن عملکرد توجه ویژه‌ای داشته‌اند. برای اپل، این به معنای کنار گذاشتن اینتل و استفاده از تراشه‌های مبتنی بر Arm خود بود؛ چرا که اینتل نتوانست بهبود سرعت بهره‌وری انرژی تراشه‌های خود را به روز نگه دارد.

معماری ARM در برابر X86 اینتل و ای ام دی:


Arm یک معماری پردازنده با مجموعه دستورات کارآمدتری نسبت به مجموعه دستورات x86 است که در پردازنده‌های اینتل و AMD استفاده می‌شود. این معماری از دستوراتی کوچک‌تر و بهینه‌تر استفاده می‌کند، به‌طوری که پردازنده می‌تواند وظایف را سریع‌تر و با مصرف انرژی کمتر پردازش کند.

کوالکام در حال حاضر چهار تراشه Snapdragon X ارائه داده است: سه مدل تحت برند "X Elite" و یک مدل تحت عنوان "X Plus". این تراشه‌ها یک GPU از نوع Adreno، یک واحد پردازش عصبی (NPU) با قابلیت پردازش 45 TOPS (45 تریلیون عملیات در ثانیه) و پشتیبانی از حافظه LPDDR5X با سرعت حداکثر 8448 مگاهرتز را به اشتراک می‌گذارند. با این حال، تعداد هسته‌ها و حداکثر سرعت کلاک آن‌ها در مدل‌های مختلف متفاوت است. مشخصات از تراشه‌ای با 12 هسته، سرعت پایه 3.8 گیگاهرتز و قابلیت تقویت سرعت دو هسته‌ای تا 4.2 گیگاهرتز آغاز می‌شود و تا مدل 10 هسته‌ای با سرعت 3.4 گیگاهرتز بدون تقویت دو هسته‌ای کاهش می‌یابد.

در سری Snapdragon X Elite، کوالکام معماری هیبریدی تراشه‌های لپ‌تاپ قبلی خود را کنار گذاشته است. به جای استفاده از ترکیبی از هسته‌های عملکردی برای کارهای سنگین و هسته‌های بهینه برای کارهای سبک‌تر، اکنون از معماری همگن استفاده می‌کند؛ به این معنا که تمام هسته‌ها قادر به اجرای هر دو نوع وظیفه هستند.

رقابت با پردازنده‌های جدید
رقبای پردازنده‌های Snapdragon X شامل تراشه‌های هسته هیبریدی Arm اپل، تراشه‌های x86 با هسته‌های همگن AMD، و تراشه‌های هیبریدی x86 اینتل هستند. (البته اینتل در حال بازنگری معماری هیبریدی خود است و در تراشه‌های نسل بعدی Lunar Lakeکه پاییز امسال عرضه می‌شود، هسته‌های کم‌مصرف LP را حذف خواهد کرد.)

بهترین عملکرد پردازنده برای ویندوز روی Arm

برای مقایسه، از بنچمارک‌های Geekbench 6 و Cinebench 2024 استفاده شده، زیرا این آزمون‌ها هم در ویندوز و macOS و هم روی پردازنده‌های x86 اینتل و AMD و تراشه‌های Arm اپل و کوالکام به خوبی اجرا می‌شوند. این ابزارها یک دید کلی از توانایی پردازنده در اجرای وظایف مختلف ارائه می‌دهند.در حالی که لپ‌تاپ‌های تست شده از برندها و اندازه‌های مختلفی بودند، نتایج این بنچمارک‌ها پایه‌ی خوبی برای مقایسه عملکرد این تراشه‌ها فراهم می‌کنند.

عملکرد تک‌هسته‌ای

در تست‌ها، تراشه‌های M3 اپل همچنان در عملکرد تک‌هسته‌ای پیشرو هستند. اما تراشه‌های بالارده X Elite کوالکام در بارهای کاری تک‌هسته‌ای کمی سریع‌تر از تراشه M2 Max مک‌بوک پرو 2023 عمل کردند(با اختلاف 2 تا 3 درصد). همچنین، این تراشه‌ها تا 24 درصد سریع‌تر از هسته‌های عملکردی پردازنده Core Ultra 7 155H اینتل و تا 17 درصد سریع‌تر از هسته‌های AMD Ryzen 7 8845HS بودند.

مدل‌های پایین‌تر X Elite و X Plus کندتر هستند، اما همچنان امتیازهای قابل‌توجهی کسب کرده‌اند و حتی (هرچند اندک) از بسیاری از لپ‌تاپ‌های مبتنی بر اینتل جلوتر هستند.

عملکرد چند‌هسته‌ای

تراشه‌های Snapdragon در بنچمارک‌های چند‌هسته‌ای بسیار درخشان ظاهر شدند و تمامی پردازنده‌ها را به‌جز تراشه‌های M2 Max و M3 Max اپل پشت سر گذاشتند. تراشه M3 مک‌بوک ایر که فقط 8 هسته دارد، در مقابل تراشه‌های 12 یا 10 هسته‌ای Snapdragon عقب افتاد، که منطقی است. با این حال، تراشه M3 Max با 16 هسته با اختلاف زیاد از سایر رقبا پیشی گرفت و M2 Max با 12 هسته نیز در Cinebench 2024 چند‌هسته‌ای، کمی سریع‌تر از بهترین تراشه‌های X Elite بود.

کاربر هدف این پردازنده ها

کوالکام این نسل از لپ‌تاپ‌های Snapdragon X را به‌عنوان دستگاه‌های بهره‌وری معرفی کرده است، نه به‌عنوان کامپیوترهای گیمینگ یا ورک‌استیشن. GPUهای یکپارچه این تراشه‌ها برای این منظور مناسب هستند و می‌توانند نمایشگرهای لپ‌تاپ را با وضوح تا 4K و نرخ 120 هرتز اجرا کنند و تا سه نمایشگر خارجی 4K با نرخ 60 هرتز را پشتیبانی کنند. اما GPUهای یکپارچه معمولاً برای گیمینگ، رندر سه‌بعدی، یا دیگر وظایف سنگین گرافیکی چندان مناسب نیستند. لپ‌تاپ‌های مجهز به Snapdragon، گزینه مناسبی برای رندرینگ سه‌بعدی و بازی نیستند، چراکه در هر پلتفرمی، GPU مجزا برای این کار الزامی است.

عملکرد GPU

GPUهای Adreno کوالکام در برخی وظایف عالی عمل میکنند اما در بنچمارک‌ها از GPUهای یکپارچه پیشرفته اینتل و AMD عقب‌تر هستند که خب منطقی است زیرا کوالکام در این حوزه نوظهور است و تازه پا به عرصه ساخت پردازنده برای رایانه کرده است.

تجربه گیمینگ روی Arm:

این لپ‌تاپ‌های Snapdragon مخصوص بازی نیستند، اما گاهی می‌توانند برخی بازی‌ها را اجرا کنند. مایکروسافت در برخی بازی‌ها ویژگی Auto SR (نسخه‌ای مشابه DLSS انویدیا یا FSR ای‌ام‌دی) را  فعال می‌کند، که نرخ فریم را با کاهش وضوح بازی و سپس افزایش آن با کمک هوش مصنوعی بهبود می‌دهد. Auto SR برای بازی‌هایی مانند The Witcher 3 و Control به‌طور خودکار فعال می‌شود، اما این بازی‌ها بهینه‌سازی‌های کافی برای پردازنده‌های گرافیکی یکپارچه دارند و در اکثر موارد حتی بدون Auto SR بهتر اجرا می‌شوند.

نتیجه نهایی: بازی روی ویندوز با Arm یک تجربه پر ریسک است و نیاز به آزمون و خطا دارد. البته که منظور از پر ریسک این است که ممکن است بازی ها اجرا نشوند و یا با کیفیت مد نظر شما نباشند.

شبیه‌سازی: مناسب برای وظایف سبک

یکی از ادعاهای اصلی مایکروسافت این بود که لپ‌تاپ‌های ویندوز با پردازنده‌های Snapdragon، شبیه‌سازی برنامه‌ها را سریع‌تر از Rosetta 2 اپل ارائه می‌دهند (نرم‌افزاری که امکان اجرای برنامه‌های x86 روی Apple Silicon را فراهم می‌کند). شبیه‌ساز جدید مایکروسافت به نام Prism به‌طور قابل‌توجهی سریع‌ است. با این حال، هنوز برای برنامه‌های سنگین به اندازه کافی سریع نیست.

عمر باتری: نزدیک به مک‌بوک، جلوتر از اینتل و AMD

مایکروسافت ادعا می‌کند که لپ‌تاپ‌های Copilot Plus مجهز به پردازنده Snapdragon X Elite تا 20 درصد باتری بیشتری نسبت به آخرین MacBook Air 15-inch ارائه می‌دهند. آزمایش‌ها نشان می‌دهند که اگرچه این ادعا کاملاً محقق نشده، عملکرد باتری لپ‌تاپ‌های Snapdragon نزدیک به مک‌بوک بوده و در مقایسه با اکثر لپ‌تاپ‌های مبتنی بر اینتل و AMD برتری دارد.

نسل جدید لپ‌تاپ‌های Snapdragon Copilot Plus

نمایشگرهای OLED زیبا، ظرفیت ذخیره‌سازی بالا، عمر باتری طولانی، پردازنده‌های سریع، بدنه‌های فلزی و در برخی مدل‌ها، آخرین نسخه Wi-Fi 7. با وجود این مشخصات، بسیاری از این لپ‌تاپ‌ها نسبت به مدل‌های مبتنی بر اینتل، AMD یا حتی مک‌بوک‌ها قیمت کمتری دارند.

رقابت با MacBook Air

مک‌بوک‌ها رقیب مستقیم این لپ‌تاپ‌ها هستند. اما لپ‌تاپ‌های Snapdragon با ویژگی‌های خاصی همراه هستند که در ویندوز وجود دارند اما macOS اخیراً اضافه کرده است: آینه‌سازی گوشی، چیدمان خودکار پنجره‌ها، امکان استفاده از سه مانیتور خارجی.

گام‌های بعدی کوالکام در انقلاب ویندوز روی آرم

کوالکام با پردازنده‌های Snapdragon X Elite خود به دستاوردهای چشمگیری رسیده و ویندوز روی معماری آرم به سطحی از عملکرد و سازگاری رسانده که پیش‌تر دست‌یافتنی نبود. با این حال، مسیر پیش رو، هم فرصت‌ها و هم چالش‌هایی را در بر دارد.

دستاوردهای کوالکام

  1. عملکرد پردازنده: پردازنده‌های Snapdragon X Elite اکنون به حدی قدرتمند هستند که می‌توانند سیستم‌عامل ویندوز را بدون مشکل اجرا کنند و بیشتر اپلیکیشن‌های x86 را نیز شبیه‌سازی کنند.
  2. پذیرش توسط تولیدکنندگان: تولیدکنندگان بزرگ لپ‌تاپ مانند اچ پی، دل، لنوو و سامسونگ از Snapdragon X استقبال کرده‌اند و این پردازنده‌ها را در دستگاه‌های خود به کار گرفته‌اند، که این امر دامنه استفاده از آن‌ها را گسترش داده است.

جمع‌بندی

  1. قیمت مقرون‌به‌صرفه‌تر همراه با عملکرد بهتر و عمر باتری طولانی‌تر، مهم‌ترین نقاط قوت این لپ‌تاپ‌ها هستند.
  2. این لپ‌تاپ‌ها، گزینه‌ای قوی برای کاربرانی هستند که به دنبال لپ‌تاپ‌های حرفه‌ای با قیمت مناسب هستند.
  3. Snapdragon Copilot Plus PCs یک انتخاب جذاب برای رقابت با مک‌بوک و حتی لپ‌تاپ‌های مبتنی بر اینتل و AMD به شمار می‌آیند.